... देवी माँ की किरपा...
डॉक्टर शुक्ला हात पुसत तपासायच्या खोलीमधून बाहेर आले. त्यांच्या पाठोपाठ नर्सही आली. डॉक्टरांच्या चेहऱ्यावर जरा जास्तच आनंद दिसत होता.
डॉक्टर खुर्चीत बसले आणि बोलू लागले...
" अच्छी प्रोग्रेस है.. देवी माँ की किरपा से बच्चा एकदम ठिक ठाक है. वजन भी बराबर है. "
हे ऐकताच समोर बसलेल्या पंडितजीच्या चेहऱ्यावरचा रंग उडाला. त्याने शेजारी बसलेल्या त्याच्या आईकडे पाहीलं. तिनेही तोंड मुरडलं.
पोटातलं मुल व्यवस्थीत आहे याचा कणमात्र आनंद या दोघांच्या तोंडावर नव्हता. तपासायच्या खोलीतून राधा बाहेर आली.
ती बाहेर आल्याचे बघून डॉक्टर पुन्हा बोलू लागले..
" बिलकूल चिंता मत करना, देवी माँ की किरपा तुम्हारे बच्चे पर है. बच्चा एकदम तंदुरुस्त है.. क्यो न होगा भला? देवी माँ की किरपा जो उसपर है. "
डॉक्टर मनोहर शुक्ला हे त्या भागातील अत्यंत नावाजलेले डॉक्टर होते. वयाच्या साठीतही ते नियमितपणे हॉस्पिटलमध्ये येत असत. गडगंज श्रीमंती, दिमतीला दोन महागड्या गाड्या, नर्स वॉर्डबॉय चा ताफा असे जबरदस्त चाललं होतं. मुलगा सुद्धा डॉक्टरकी करत होता. सरकारी हॉस्पिटल आणि स्वतःचे क्लिनिक सांभाळत होता. पण त्याचे आणि यांचे पटत नव्हते.
राधाने प्रेमाने पंडीत कडे पाहीलं..
काल पर्यंत तिच्याकडे प्रेमाने बघणारा, तिची प्रत्येक इच्छा पुर्ण करणारा पंडीत आता तिच्याकडे बघतही नव्हता. तिने नजर सासू कडे वळवली... तिच्या तोंडावरुन तर ती भयंकर चिडलेली वाटत होती.
खरंतर एवढी चांगली बातमी असताना अचानक यांना काय झालं हे राधाला समजेचना.
डॉक्टरांचे दोन हजार रुपये भरुन पंडीतने दोघींना पुढे व्हायला सांगितले. पंडीत डॉक्टरांसोबत बोलत राहीला. घर जवळच असल्याने चालत चालत जाताना राधाच्या मनात विचार थैमान घालू लागले...
नेमकं काय झालं असेल?
सर्व तपासणी वगैरे तर व्यवस्थीत झाली डॉक्टरांनी सुद्धा पिंडाची वाढ चांगली होतेय असे सांगितले तरी यांचे चेहरे असे का झाले?
शेवटी घरी पोहचताच तिने सासूला विचारलं
" काय झालं ओ आई? चेहरा का इतका पडलाय, डॉक्टर तर सर्व काही चांगलं आहे असं बोलले, काही गडबड आहे का? "
" काही नाही.. तू जास्त विचार करु नको, दिव्या मिश्राजींच्या घरी खेळत असेल तिला घेऊन ये.. मी तोवर भात चढवते. "
सासू तिला सांगायला तयार नाही हे तिला पटकन समजले. पंडीत आला की मगच विचारु त्याला असं तिने ठरवलं. ती मिश्राजींच्या घरी गेली. मिश्राजींची नात काव्या आणि दिव्या एकाच शाळेत होत्या. मिश्राजींची सून शारदा एका संस्थेचे अकाउंट सांभाळून घर सुद्धा व्यवस्थित सांभाळायची. एकंदरीत घरातले सर्व शिक्षित आणि चांगल्या विचारांचे होते. दोघी चांगल्या मैत्रिणी बनल्या होत्या.
राधाला घराकडे येताना बघून शारदाने दिव्या ला हाक मारली..
" दिव्या.. बघ मम्मी आली डॉक्टरकडून. चला पुरे झाला खेळ "
तेवढ्यात राधा घरात पोहचली सुद्धा.
तिचा चिंताग्रस्त चेहरा बघून शारदाने विचारलं..
" काय गं? काय झालं? सर्व ठिक तर आहे ना? काय म्हणाले डॉक्टर? "
" अगं डॉक्टर तर म्हणाले की पोटातले बाळ व्यवस्थीत आहे. पण पंडीत आणि आई नाराज का झाल्या ते नाही कळालं.. विचारतेय तर सांगत ही नाहीत आई. पंडीत सुद्धा अजून घरी आले नाहीत. " राधा हिरमसून बोलत होती.
" मला सांग डॉक्टर काय म्हणाले ते.. तुम्ही पण डॉक्टर शुक्लांकडे जाता ना? काय म्हणाले ते नेमके? " शारदाने कुतूहलाने विचारलं.
" अगं ते म्हणाले.. देवी माँ की किरपा से बच्चा अच्छा तंदरुस्त है. वाढ सुद्धा चांगली आहे. " राधाने पटकन सांगून टाकले.
शारदाचे डोळे चमकले..
" एक मिनीट थांब हां.. मी आलेच "
ती आतल्या खोलीत जाऊन काहीतरी फाईलसारखं घेऊन आली.
राधाला खाली बसायला सांगून स्वतः फाईल घेऊनच खाली बसली.
दोन फाईल समोर ठेवून ती काहीतरी शोधू लागली. राधा ने न राहावून विचारलं...
" काय शोधतेस? ह्या फाईल कसल्या? "
" हे बघ.. हा असा घोळ आहे तर.. ही काव्याची फाईल आणि ही श्लोकची... शुक्ला मॅटरनिटी होम ची दोघांचा जन्म तिथेच झाला. फाईल सेम आहेत. डॉक्टरही तेच, मग..
श्लोकच्या फाईल वर " श्री गणेशाय नमः " आणि काव्याच्या फाईलवर " जय माता दी " असं वेगवेगळे का? , राधा कळतंय का तुला काही या मागचे गौड बंगाल? "
" नाही गं... काही नाही कळलं " राधा प्रश्नार्थक चेहऱ्याने तिच्याकडे बघत होती.
" अगं किती गं तू भोळी.. मुलगा असला की गणेशाय नमः, मुलगी असली की जय माता दी... कळलं का तुला घरचे नाराज का झाले ते? " शारदा पटकन बोलून गेली.
" म्हणजे माझ्या पोटात मुलगी आहे म्हणून पंडीतजी आणि आई नाराज झाल्या? " राधाचा चेहरा एवढासा झाला.
" अगं हा नुसता अंदाज आहे आपण अजून माहीती काढू, तुझ्या फाईल वर जाऊन बघ काय लिहिलंय ते, जर तसं असेल तर माझ्यामते तिथे नक्कीच काहीतरी गडबड चालू असणार. " शारदाच्या मनात काहीतरी चालू होतं.
" मी घरी जाऊन बघते आणि मग तुला सांगते. " तिने दिव्याचा हात पकडला आणि घरी निघाली.
पंडीत घरी आलाच होता. राधाला बघून तो पटकन म्हणाला..
" मला डॉक्टरांनी थांबवून घेतलं.. तू मन घट्ट कर.. कारण त्यांनी जे सांगितलंय ते भयानक आहे.. "
राधा म्हणाली " सांगा मी मन घट्ट करुनच आहे "
" डॉक्टर म्हणाले की बाळाच्या पायात व्यंग्य आहे, जसजशी वाढ होईल तसे व्यंग्य वाढत जाईल, आपल्याला मुल पाडावे लागणार.. " डोळ्यात पाणी आणत पंडीत बोलला.
" पण डॉक्टर तर बोललेले की देवी माँ की किरपा से सब ठिक है, म्हणून? " राधा संयम राखून बोलत होती.
" मग काय ते डॉक्टर, तुझ्यासमोर सांगणार का, की पोटातलं बाळ पांगळं आहे म्हणून? " आतून सासूबाईंचा आवाज आला.
राधा समजून चुकली की, या दोघांचे बोलणे झालंय या विषयावर आणि मला गर्भपाताला तयार करण्यासाठी हे नविन पांगळेपणाचं सोंग काढलंय.
" आपण अजून आठ दिवस थांबू आणि बघू, नाहीतर आठ दिवसांनी पुन्हा बोलावलं आहेच डॉक्टरांनी, जो काही त्रास होईल तो मलाच होईल.. " राधा मन घट्ट करत म्हणाली.
ती कबूल होतेय हे म्हटल्यावर दोघेही शांत झाले.
जेवण झाल्यावर सोफ्यावरची फाईल राधाने उघडून पाहीली....
अपेक्षेप्रमाणे तिथे " जय माता दी " लिहिलेले होतेच.
पंडीत कामावर गेला होता. दिव्या झोपली होती.
" आई मी जरा मिश्राजींकडे जाऊन येते. काव्याच्या मम्मीने बोलावलेय. काहीतरी काम आहे म्हणून " एवढं सांगून पदराखाली फाईल लपवून ती घराबाहेर निघाली.
एका झेरॉक्सच्या दुकानात तिथे फाईलच्या दोन झेरॉक्स कॉपी काढल्या आणि शारदाच्या घरी गेली.
झालेली सगळी हकीकत सांगून राधा म्हणाली " तू म्हणतेस तसेच आहे " जय माता दी " लिहिलंय. पंडीत सांगत होते की, पोटातल्या बाळात व्यंग आहे. तू सांगितल्याप्रमाणे झेरॉक्स आणलीय फाईलची, फाईल पुन्हा घेऊन जाते मी. मला आईंचा काही भरवसा वाटत नाही. त्या पंडीतजींच्या मनात काही बाही भरवतील. आठ दिवसांनी पुन्हा जायचं आहे शुक्ला मॅटरनिटी होम मध्ये तोवर तू काय करायचे ते कर. "
" तू काळजी नको करु, फक्त त्यांच्या हो ला हो म्हणत जा. चार पाच दिवसात मी आमच्या संस्थेच्या मदतीने काय करते ते नुसतं बघत रहा. " शारदा ठामपणे बोलत होती. " तू जा घरी, सासूबाईंना संशय नको यायला अजिबात. "
राधा घरी गेल्यावर, शारदाने लगेच संस्थेचे अध्यक्ष राणेंना फोन केला, सर्व परिस्थिती समजावून सांगितली. राणेंनी त्या झेरॉक्स घेऊन यायला सांगितल्या, शारदा स्वतःच्या दोन फाईल्स सुद्धा सोबत घेऊन गेली.
फाईल आणि झेरॉक्स बघून त्यांचीही खात्री पटली की शुक्ला मॅटरनिटी होम मध्ये बेकायदा गर्भलिंगनिदान आणि गर्भपात केले जातात. त्यांना यापुर्वी त्याबाबत तक्रारी आल्या होत्या. पण आता पुरावा समोर होता, त्यांनी पुढच्या दोन दिवसात जुन्या तक्रारी दिलेल्या लोकांची भेट घेतली. त्यांच्या फाईलच्या झेरॉक्स घेतल्या.
आणि मग एसीपी कदमांना जाऊन प्रत्यक्ष भेटले.
एसीपी कदम हे त्यांचे चांगले मित्र होते. त्यांनी सर्व पुरावे पाहीले आणि म्हणाले की....
" आपण जर या शुक्लाला रंगेहाथ पकडले तर, हा गोरखधंदा कायमचा बंद होईल. तुम्ही या राधाला समजावून सांगा. मी पत्रकार दुबेंना या प्रकरणाची माहीती देतो. ते छुपा कॅमेऱ्याने सर्व रिकॉर्ड करतील. एक मोठे रॅकेट उध्वस्त होईल तुमच्यामुळे. "
पुढील दोन दिवस पत्रकार दुबे वेगवेगळ्या लोकांना पाठवून रिकॉर्डिंग आणत होते. कदम सुद्धा पाळत ठेवून होते.
इकडे राधाच्या घरी..
पंडीत सांगत होता " उद्या डॉक्टरांनी बोलावलंय, तासाभरात सुट्टी देतील म्हणाले. फार त्रासही नाही होणार. "
राधा शांतपणे ऐकत होती...
" जायचंय ना? म्हणजे तशी तयारी करायला "
" जायचंय ना, म्हणजे काय ?? " सासूबाई आतून तिरमिरीत आली.. " जायचंय ना म्हणजे काय? पांगळं पोर जन्माला घालणार की काय?
तिला असेल हौस पांगळी पोरं जन्माला घालायची, पण आमच्या घराण्यात नको म्हणावं हे पांगळं पोर " तिचा अवतार बघून एक क्षण पंडीीतही घाबरला.
" मी कुठे नाही म्हणाली ओ? बाळ पांगळं असेल तरच काढा, नाहीतर अजिबात नाही एवढंच म्हटलं. नाहीतर उद्या दुसरी मुलगी नको म्हणून पोटातली मुलगी माराल तर मी नाही खपवून घ्यायची. "
असं बोलल्या बरोबर दोघेही चपापले.
एक मिनिट शांततेत गेल्यावर.
" उद्या शारदा सुद्धा आपल्याबरोबर येणार आहे. काव्याचा डोस बाकी आहे तो द्यायला. " राधाने सांगितले.
पंडीत आणि सासूबाई एकमेकांकडे पाहू लागले.
" मग एक काम करा... तुम्हीच जा.. मी काही यायची नाही. मी पोरीला सांभाळीन घरी. " सासूबाईंनी सर्व भार पंडीत वर टाकला.
" ती कशाला आता सोबत आणखी? उगाच वेळ वाया जाईल तिचा. आपल्याला जरा जास्तच वेळ लागेल. " चेहरा त्रासिक करुन पंडीत बोलला.
" काही नाही होत उशीर वगैरे, आणि आई तुम्हीसुद्धा चला. एकाला दोन माणसं सोबत असली की बरे. दिव्या राहील मिश्राजींच्या घरी. " राधा समजूतीच्या सुरात बोलली, मग या दोघांचा नाईलाज झाला.
दुसऱ्या दिवशी सकाळी, दहा वाजता शारदा काव्याला घेऊन आली, राधा, पंडीत आणि सासूबाई तयारच होते. पंधरा मिनीटातच ते हॉस्पिटलला पोहचले.
हॉस्पिटलमध्ये दोन चार पेशंट, काही बायका मुलांसोबत होत्या. शारदाने नंबर घेतला. आणि वेटिंग रुम मध्ये काव्याला घेऊन बसली. पंडीत आणि दोघींना थेट आतमध्ये बोलावून घेतले.
डॉक्टर शुक्लांनी पुन्हा सांगितले...
" देखो बेटी बच्चा ठिक नहीं है. उसका एक पैर बराबर बढ़ नहीं रहा, आगे जाके कॉम्प्लीकेशन्स हो सकती है. भलाई इसीमें है की अभी अबॉर्ट कर देते हैं. "
" डॉक्टरसाब मै तैयार तो हो जाऊंगी लेकीन मुझे जरा बतायिए कौनसा पैर बराबर नहीं बढ़ रहा? "
राधा आवाज चढवून बोलली.
पंडीत आणि डॉक्टर तिच्याकडे बघतच राहीले. ती असे काही बोलेल याचा जराही अंदाज नव्हता त्यांना.
डॉक्टर म्हणाले " देखो पंडीत भाई.. मैने उसदिन आपको दिखाया था, अब फिरसे देखना चाहोगे तो मुझे कोई ऐतराज नहीं. लेकिन इसका खर्चा लगेगा. बेटी हम कोई कसाई तो नहीं.. बिनावजह किसी की जान लेंगे. "
" हिला डॉक्टरकीतलं जास्त कळतं, व्यवस्थित काळजी घेता येत नाही आणि आता आवाज चढवते. "
सासूबाईंनी आवाज चढवला.
इतक्यात.....
दरवाजा धाडकन उघडला गेला.
दरवाजातून एसीपी कदम, दोन कॉन्स्टेबल आणि स्वतः राणे आले त्यांच्या मागोमाग शारदा सुद्धा आली.
" ये क्या हो रहा है इन्स्पेक्टर? यह ऐसे अंदर आने का मतलब क्या हुवा? हम कोई चोर उच्चके है क्या? "डॉक्टर चिडले होते.
कदम काही बोलण्याच्या आधीच राणे राधाकडे बोट दाखवत बोलले..
" क्या हुवा है इन्हें? "
" बच्चे में गडबड है, वह जनम से अपाहीच होगा. इसलिए अबॉर्शन करना है इन्हें "
डॉक्टर कपाळावरचा घाम पुसत बोलत होते.
" नाही साहेब.. हे डॉक्टर खोटं बोलताहेत. माझ्या पोटात मुलीचा गर्भ आहे. हे या डॉक्टरांनी आमच्या घरातल्या लोकांना सांगितले. मुलगी नको म्हणून आता अपंग आहे असे खोटे सांगून मला गर्भपाताला तयार करत आहेत. " सर्व धीर एकवटून राधा बोलत होती.
" पंडीत अपने बिबी को संभालो.. अनापशनाप बक रहीं हैं... और आपके पास क्या सबूत हैं? " डॉक्टर शुक्ला चिडून बोलले.
फट्टाक... कदमांनी डॉक्टर शुक्लांच्या एक कानाखाली खेचली. शुक्लांच्या डोळ्यासमोर तारेच चमकले. शारदाने तिच्याकडचे पेपर समोर दिले.
" जय माता दी... श्री गणेशाय नमः... अच्छी टेक्निक है डॉक्टर, मानना पडेगा तुझे. बहोत खून किए हैं, चलो अभी तुम्हे कानून का ऑपरेशन दिखाते हैं... सर्व सील करा रे. एकही वस्तू इथून बाहेर नाही गेली पाहीजे. सगळे सबूत याच्या नरड्यात घालतो कोर्टात. "
पंडीत आणि सासूबाई कोपऱ्यात उभे राहून हा सर्व प्रकार बघतच राहीले. कॉन्स्टेबलने पुढे होऊन सर्वांना बाहेर काढले. हॉस्पिटलच्या दरवाजावर अगोदरच टिव्ही चॅनेल आणि पत्रकार जमा झाले होते.. राणेंनी ते सर्व जमवून आणलं होतं.
हॉस्पिटलला सील लावले गेले. सर्व फाईल, कॉम्प्युटर, रजिस्टर ताब्यात घेतले गेले...
" शहरात गर्भलिंगनिदान करणाऱ्या डॉक्टरला अटक.. " अशी बातमी टिव्हीवर दिसू लागली.
गोरीपान, तजेलदार, आणि सुंदर अशा एका परीने पंडीत च्या घरी जन्म घेतला होता. तिच्या डोळ्यात पाहताना पंडीत सुद्धा हरवून गेला.
आपण किती सुंदर जीवाला मारुन टाकायला निघालो होतो याची खंत त्याला वाटत होती.
राधाने मोठ्या मनाने दोघांनाही माफ केले होते. दिव्या आणि काव्या छोट्या परीसोबत खेळत होत्या.. आणि परी... आईच्या प्रयत्नामुळे या जगात जन्म घेऊ शकली होती
डॉक्टर शुक्ला हात पुसत तपासायच्या खोलीमधून बाहेर आले. त्यांच्या पाठोपाठ नर्सही आली. डॉक्टरांच्या चेहऱ्यावर जरा जास्तच आनंद दिसत होता.
डॉक्टर खुर्चीत बसले आणि बोलू लागले...
" अच्छी प्रोग्रेस है.. देवी माँ की किरपा से बच्चा एकदम ठिक ठाक है. वजन भी बराबर है. "
हे ऐकताच समोर बसलेल्या पंडितजीच्या चेहऱ्यावरचा रंग उडाला. त्याने शेजारी बसलेल्या त्याच्या आईकडे पाहीलं. तिनेही तोंड मुरडलं.
पोटातलं मुल व्यवस्थीत आहे याचा कणमात्र आनंद या दोघांच्या तोंडावर नव्हता. तपासायच्या खोलीतून राधा बाहेर आली.
ती बाहेर आल्याचे बघून डॉक्टर पुन्हा बोलू लागले..
" बिलकूल चिंता मत करना, देवी माँ की किरपा तुम्हारे बच्चे पर है. बच्चा एकदम तंदुरुस्त है.. क्यो न होगा भला? देवी माँ की किरपा जो उसपर है. "
डॉक्टर मनोहर शुक्ला हे त्या भागातील अत्यंत नावाजलेले डॉक्टर होते. वयाच्या साठीतही ते नियमितपणे हॉस्पिटलमध्ये येत असत. गडगंज श्रीमंती, दिमतीला दोन महागड्या गाड्या, नर्स वॉर्डबॉय चा ताफा असे जबरदस्त चाललं होतं. मुलगा सुद्धा डॉक्टरकी करत होता. सरकारी हॉस्पिटल आणि स्वतःचे क्लिनिक सांभाळत होता. पण त्याचे आणि यांचे पटत नव्हते.
राधाने प्रेमाने पंडीत कडे पाहीलं..
काल पर्यंत तिच्याकडे प्रेमाने बघणारा, तिची प्रत्येक इच्छा पुर्ण करणारा पंडीत आता तिच्याकडे बघतही नव्हता. तिने नजर सासू कडे वळवली... तिच्या तोंडावरुन तर ती भयंकर चिडलेली वाटत होती.
खरंतर एवढी चांगली बातमी असताना अचानक यांना काय झालं हे राधाला समजेचना.
डॉक्टरांचे दोन हजार रुपये भरुन पंडीतने दोघींना पुढे व्हायला सांगितले. पंडीत डॉक्टरांसोबत बोलत राहीला. घर जवळच असल्याने चालत चालत जाताना राधाच्या मनात विचार थैमान घालू लागले...
नेमकं काय झालं असेल?
सर्व तपासणी वगैरे तर व्यवस्थीत झाली डॉक्टरांनी सुद्धा पिंडाची वाढ चांगली होतेय असे सांगितले तरी यांचे चेहरे असे का झाले?
शेवटी घरी पोहचताच तिने सासूला विचारलं
" काय झालं ओ आई? चेहरा का इतका पडलाय, डॉक्टर तर सर्व काही चांगलं आहे असं बोलले, काही गडबड आहे का? "
" काही नाही.. तू जास्त विचार करु नको, दिव्या मिश्राजींच्या घरी खेळत असेल तिला घेऊन ये.. मी तोवर भात चढवते. "
सासू तिला सांगायला तयार नाही हे तिला पटकन समजले. पंडीत आला की मगच विचारु त्याला असं तिने ठरवलं. ती मिश्राजींच्या घरी गेली. मिश्राजींची नात काव्या आणि दिव्या एकाच शाळेत होत्या. मिश्राजींची सून शारदा एका संस्थेचे अकाउंट सांभाळून घर सुद्धा व्यवस्थित सांभाळायची. एकंदरीत घरातले सर्व शिक्षित आणि चांगल्या विचारांचे होते. दोघी चांगल्या मैत्रिणी बनल्या होत्या.
राधाला घराकडे येताना बघून शारदाने दिव्या ला हाक मारली..
" दिव्या.. बघ मम्मी आली डॉक्टरकडून. चला पुरे झाला खेळ "
तेवढ्यात राधा घरात पोहचली सुद्धा.
तिचा चिंताग्रस्त चेहरा बघून शारदाने विचारलं..
" काय गं? काय झालं? सर्व ठिक तर आहे ना? काय म्हणाले डॉक्टर? "
" अगं डॉक्टर तर म्हणाले की पोटातले बाळ व्यवस्थीत आहे. पण पंडीत आणि आई नाराज का झाल्या ते नाही कळालं.. विचारतेय तर सांगत ही नाहीत आई. पंडीत सुद्धा अजून घरी आले नाहीत. " राधा हिरमसून बोलत होती.
" मला सांग डॉक्टर काय म्हणाले ते.. तुम्ही पण डॉक्टर शुक्लांकडे जाता ना? काय म्हणाले ते नेमके? " शारदाने कुतूहलाने विचारलं.
" अगं ते म्हणाले.. देवी माँ की किरपा से बच्चा अच्छा तंदरुस्त है. वाढ सुद्धा चांगली आहे. " राधाने पटकन सांगून टाकले.
शारदाचे डोळे चमकले..
" एक मिनीट थांब हां.. मी आलेच "
ती आतल्या खोलीत जाऊन काहीतरी फाईलसारखं घेऊन आली.
राधाला खाली बसायला सांगून स्वतः फाईल घेऊनच खाली बसली.
दोन फाईल समोर ठेवून ती काहीतरी शोधू लागली. राधा ने न राहावून विचारलं...
" काय शोधतेस? ह्या फाईल कसल्या? "
" हे बघ.. हा असा घोळ आहे तर.. ही काव्याची फाईल आणि ही श्लोकची... शुक्ला मॅटरनिटी होम ची दोघांचा जन्म तिथेच झाला. फाईल सेम आहेत. डॉक्टरही तेच, मग..
श्लोकच्या फाईल वर " श्री गणेशाय नमः " आणि काव्याच्या फाईलवर " जय माता दी " असं वेगवेगळे का? , राधा कळतंय का तुला काही या मागचे गौड बंगाल? "
" नाही गं... काही नाही कळलं " राधा प्रश्नार्थक चेहऱ्याने तिच्याकडे बघत होती.
" अगं किती गं तू भोळी.. मुलगा असला की गणेशाय नमः, मुलगी असली की जय माता दी... कळलं का तुला घरचे नाराज का झाले ते? " शारदा पटकन बोलून गेली.
" म्हणजे माझ्या पोटात मुलगी आहे म्हणून पंडीतजी आणि आई नाराज झाल्या? " राधाचा चेहरा एवढासा झाला.
" अगं हा नुसता अंदाज आहे आपण अजून माहीती काढू, तुझ्या फाईल वर जाऊन बघ काय लिहिलंय ते, जर तसं असेल तर माझ्यामते तिथे नक्कीच काहीतरी गडबड चालू असणार. " शारदाच्या मनात काहीतरी चालू होतं.
" मी घरी जाऊन बघते आणि मग तुला सांगते. " तिने दिव्याचा हात पकडला आणि घरी निघाली.
पंडीत घरी आलाच होता. राधाला बघून तो पटकन म्हणाला..
" मला डॉक्टरांनी थांबवून घेतलं.. तू मन घट्ट कर.. कारण त्यांनी जे सांगितलंय ते भयानक आहे.. "
राधा म्हणाली " सांगा मी मन घट्ट करुनच आहे "
" डॉक्टर म्हणाले की बाळाच्या पायात व्यंग्य आहे, जसजशी वाढ होईल तसे व्यंग्य वाढत जाईल, आपल्याला मुल पाडावे लागणार.. " डोळ्यात पाणी आणत पंडीत बोलला.
" पण डॉक्टर तर बोललेले की देवी माँ की किरपा से सब ठिक है, म्हणून? " राधा संयम राखून बोलत होती.
" मग काय ते डॉक्टर, तुझ्यासमोर सांगणार का, की पोटातलं बाळ पांगळं आहे म्हणून? " आतून सासूबाईंचा आवाज आला.
राधा समजून चुकली की, या दोघांचे बोलणे झालंय या विषयावर आणि मला गर्भपाताला तयार करण्यासाठी हे नविन पांगळेपणाचं सोंग काढलंय.
" आपण अजून आठ दिवस थांबू आणि बघू, नाहीतर आठ दिवसांनी पुन्हा बोलावलं आहेच डॉक्टरांनी, जो काही त्रास होईल तो मलाच होईल.. " राधा मन घट्ट करत म्हणाली.
ती कबूल होतेय हे म्हटल्यावर दोघेही शांत झाले.
जेवण झाल्यावर सोफ्यावरची फाईल राधाने उघडून पाहीली....
अपेक्षेप्रमाणे तिथे " जय माता दी " लिहिलेले होतेच.
पंडीत कामावर गेला होता. दिव्या झोपली होती.
" आई मी जरा मिश्राजींकडे जाऊन येते. काव्याच्या मम्मीने बोलावलेय. काहीतरी काम आहे म्हणून " एवढं सांगून पदराखाली फाईल लपवून ती घराबाहेर निघाली.
एका झेरॉक्सच्या दुकानात तिथे फाईलच्या दोन झेरॉक्स कॉपी काढल्या आणि शारदाच्या घरी गेली.
झालेली सगळी हकीकत सांगून राधा म्हणाली " तू म्हणतेस तसेच आहे " जय माता दी " लिहिलंय. पंडीत सांगत होते की, पोटातल्या बाळात व्यंग आहे. तू सांगितल्याप्रमाणे झेरॉक्स आणलीय फाईलची, फाईल पुन्हा घेऊन जाते मी. मला आईंचा काही भरवसा वाटत नाही. त्या पंडीतजींच्या मनात काही बाही भरवतील. आठ दिवसांनी पुन्हा जायचं आहे शुक्ला मॅटरनिटी होम मध्ये तोवर तू काय करायचे ते कर. "
" तू काळजी नको करु, फक्त त्यांच्या हो ला हो म्हणत जा. चार पाच दिवसात मी आमच्या संस्थेच्या मदतीने काय करते ते नुसतं बघत रहा. " शारदा ठामपणे बोलत होती. " तू जा घरी, सासूबाईंना संशय नको यायला अजिबात. "
राधा घरी गेल्यावर, शारदाने लगेच संस्थेचे अध्यक्ष राणेंना फोन केला, सर्व परिस्थिती समजावून सांगितली. राणेंनी त्या झेरॉक्स घेऊन यायला सांगितल्या, शारदा स्वतःच्या दोन फाईल्स सुद्धा सोबत घेऊन गेली.
फाईल आणि झेरॉक्स बघून त्यांचीही खात्री पटली की शुक्ला मॅटरनिटी होम मध्ये बेकायदा गर्भलिंगनिदान आणि गर्भपात केले जातात. त्यांना यापुर्वी त्याबाबत तक्रारी आल्या होत्या. पण आता पुरावा समोर होता, त्यांनी पुढच्या दोन दिवसात जुन्या तक्रारी दिलेल्या लोकांची भेट घेतली. त्यांच्या फाईलच्या झेरॉक्स घेतल्या.
आणि मग एसीपी कदमांना जाऊन प्रत्यक्ष भेटले.
एसीपी कदम हे त्यांचे चांगले मित्र होते. त्यांनी सर्व पुरावे पाहीले आणि म्हणाले की....
" आपण जर या शुक्लाला रंगेहाथ पकडले तर, हा गोरखधंदा कायमचा बंद होईल. तुम्ही या राधाला समजावून सांगा. मी पत्रकार दुबेंना या प्रकरणाची माहीती देतो. ते छुपा कॅमेऱ्याने सर्व रिकॉर्ड करतील. एक मोठे रॅकेट उध्वस्त होईल तुमच्यामुळे. "
पुढील दोन दिवस पत्रकार दुबे वेगवेगळ्या लोकांना पाठवून रिकॉर्डिंग आणत होते. कदम सुद्धा पाळत ठेवून होते.
इकडे राधाच्या घरी..
पंडीत सांगत होता " उद्या डॉक्टरांनी बोलावलंय, तासाभरात सुट्टी देतील म्हणाले. फार त्रासही नाही होणार. "
राधा शांतपणे ऐकत होती...
" जायचंय ना? म्हणजे तशी तयारी करायला "
" जायचंय ना, म्हणजे काय ?? " सासूबाई आतून तिरमिरीत आली.. " जायचंय ना म्हणजे काय? पांगळं पोर जन्माला घालणार की काय?
तिला असेल हौस पांगळी पोरं जन्माला घालायची, पण आमच्या घराण्यात नको म्हणावं हे पांगळं पोर " तिचा अवतार बघून एक क्षण पंडीीतही घाबरला.
" मी कुठे नाही म्हणाली ओ? बाळ पांगळं असेल तरच काढा, नाहीतर अजिबात नाही एवढंच म्हटलं. नाहीतर उद्या दुसरी मुलगी नको म्हणून पोटातली मुलगी माराल तर मी नाही खपवून घ्यायची. "
असं बोलल्या बरोबर दोघेही चपापले.
एक मिनिट शांततेत गेल्यावर.
" उद्या शारदा सुद्धा आपल्याबरोबर येणार आहे. काव्याचा डोस बाकी आहे तो द्यायला. " राधाने सांगितले.
पंडीत आणि सासूबाई एकमेकांकडे पाहू लागले.
" मग एक काम करा... तुम्हीच जा.. मी काही यायची नाही. मी पोरीला सांभाळीन घरी. " सासूबाईंनी सर्व भार पंडीत वर टाकला.
" ती कशाला आता सोबत आणखी? उगाच वेळ वाया जाईल तिचा. आपल्याला जरा जास्तच वेळ लागेल. " चेहरा त्रासिक करुन पंडीत बोलला.
" काही नाही होत उशीर वगैरे, आणि आई तुम्हीसुद्धा चला. एकाला दोन माणसं सोबत असली की बरे. दिव्या राहील मिश्राजींच्या घरी. " राधा समजूतीच्या सुरात बोलली, मग या दोघांचा नाईलाज झाला.
दुसऱ्या दिवशी सकाळी, दहा वाजता शारदा काव्याला घेऊन आली, राधा, पंडीत आणि सासूबाई तयारच होते. पंधरा मिनीटातच ते हॉस्पिटलला पोहचले.
हॉस्पिटलमध्ये दोन चार पेशंट, काही बायका मुलांसोबत होत्या. शारदाने नंबर घेतला. आणि वेटिंग रुम मध्ये काव्याला घेऊन बसली. पंडीत आणि दोघींना थेट आतमध्ये बोलावून घेतले.
डॉक्टर शुक्लांनी पुन्हा सांगितले...
" देखो बेटी बच्चा ठिक नहीं है. उसका एक पैर बराबर बढ़ नहीं रहा, आगे जाके कॉम्प्लीकेशन्स हो सकती है. भलाई इसीमें है की अभी अबॉर्ट कर देते हैं. "
" डॉक्टरसाब मै तैयार तो हो जाऊंगी लेकीन मुझे जरा बतायिए कौनसा पैर बराबर नहीं बढ़ रहा? "
राधा आवाज चढवून बोलली.
पंडीत आणि डॉक्टर तिच्याकडे बघतच राहीले. ती असे काही बोलेल याचा जराही अंदाज नव्हता त्यांना.
डॉक्टर म्हणाले " देखो पंडीत भाई.. मैने उसदिन आपको दिखाया था, अब फिरसे देखना चाहोगे तो मुझे कोई ऐतराज नहीं. लेकिन इसका खर्चा लगेगा. बेटी हम कोई कसाई तो नहीं.. बिनावजह किसी की जान लेंगे. "
" हिला डॉक्टरकीतलं जास्त कळतं, व्यवस्थित काळजी घेता येत नाही आणि आता आवाज चढवते. "
सासूबाईंनी आवाज चढवला.
इतक्यात.....
दरवाजा धाडकन उघडला गेला.
दरवाजातून एसीपी कदम, दोन कॉन्स्टेबल आणि स्वतः राणे आले त्यांच्या मागोमाग शारदा सुद्धा आली.
" ये क्या हो रहा है इन्स्पेक्टर? यह ऐसे अंदर आने का मतलब क्या हुवा? हम कोई चोर उच्चके है क्या? "डॉक्टर चिडले होते.
कदम काही बोलण्याच्या आधीच राणे राधाकडे बोट दाखवत बोलले..
" क्या हुवा है इन्हें? "
" बच्चे में गडबड है, वह जनम से अपाहीच होगा. इसलिए अबॉर्शन करना है इन्हें "
डॉक्टर कपाळावरचा घाम पुसत बोलत होते.
" नाही साहेब.. हे डॉक्टर खोटं बोलताहेत. माझ्या पोटात मुलीचा गर्भ आहे. हे या डॉक्टरांनी आमच्या घरातल्या लोकांना सांगितले. मुलगी नको म्हणून आता अपंग आहे असे खोटे सांगून मला गर्भपाताला तयार करत आहेत. " सर्व धीर एकवटून राधा बोलत होती.
" पंडीत अपने बिबी को संभालो.. अनापशनाप बक रहीं हैं... और आपके पास क्या सबूत हैं? " डॉक्टर शुक्ला चिडून बोलले.
फट्टाक... कदमांनी डॉक्टर शुक्लांच्या एक कानाखाली खेचली. शुक्लांच्या डोळ्यासमोर तारेच चमकले. शारदाने तिच्याकडचे पेपर समोर दिले.
" जय माता दी... श्री गणेशाय नमः... अच्छी टेक्निक है डॉक्टर, मानना पडेगा तुझे. बहोत खून किए हैं, चलो अभी तुम्हे कानून का ऑपरेशन दिखाते हैं... सर्व सील करा रे. एकही वस्तू इथून बाहेर नाही गेली पाहीजे. सगळे सबूत याच्या नरड्यात घालतो कोर्टात. "
पंडीत आणि सासूबाई कोपऱ्यात उभे राहून हा सर्व प्रकार बघतच राहीले. कॉन्स्टेबलने पुढे होऊन सर्वांना बाहेर काढले. हॉस्पिटलच्या दरवाजावर अगोदरच टिव्ही चॅनेल आणि पत्रकार जमा झाले होते.. राणेंनी ते सर्व जमवून आणलं होतं.
हॉस्पिटलला सील लावले गेले. सर्व फाईल, कॉम्प्युटर, रजिस्टर ताब्यात घेतले गेले...
" शहरात गर्भलिंगनिदान करणाऱ्या डॉक्टरला अटक.. " अशी बातमी टिव्हीवर दिसू लागली.
गोरीपान, तजेलदार, आणि सुंदर अशा एका परीने पंडीत च्या घरी जन्म घेतला होता. तिच्या डोळ्यात पाहताना पंडीत सुद्धा हरवून गेला.
आपण किती सुंदर जीवाला मारुन टाकायला निघालो होतो याची खंत त्याला वाटत होती.
राधाने मोठ्या मनाने दोघांनाही माफ केले होते. दिव्या आणि काव्या छोट्या परीसोबत खेळत होत्या.. आणि परी... आईच्या प्रयत्नामुळे या जगात जन्म घेऊ शकली होती
