माणूसकी

.... माणूसकी  ....

हाताला लागलेले औषध धुवून, हात कोरडे करुन तिने बँडेज गुंडाळून ठेवले.
कपडे बदलले,  हलकासा मेकअप केला. आरशात स्वतःला निरखून म्हणाली..

" मी आलेच जाऊन. "


स्वतःच्या गाडीची चावी घेतली. तोंडाभोवती स्कार्फ गुंडाळला.  डोक्यात हेल्मेट घातले.  स्ट्रार्टर मारला.  नविन गाडी असल्यामुळे गाडी झटकन सुरु झाली.

त्या जागेवरुन ती गेली.  रेतीवरच्या खुणा अजूनही तशाच दिसत होत्या.  एक सुस्कारा सोडून त्या जागेवर पाहीलं.  क्षणभरच..  मग एस्कलरेटर पिरगटला आणि गाडी पळवली.  सिग्नलला यू टर्न घेतला आणि पुन्हा त्याच रस्त्याला आली.
लांबूनच तिने तो पानवाला, आईस्क्रीमवाला त्याच्या पुढ्यात नेहमी उभे असणारे आणि तिथेच टपोरीगिरी करत राहणारे ते दोन रिकामटेकडे तरुण, बाजूला नेहमी असणारा पेपरवाला, स्टॉलच्या आतून डोके बाहेर काढून येणाऱ्या जाणाऱ्या बायका पोरींना न्याहाळणारा लंगडा स्टॉलवाला यांच्यावर नजर टाकली.

त्या जागेच्या आसपास कोणीही नाही हे पाहून तिने एक्सलेटर दिला,  उजवा पाय बाहेर काढला आणि बरोबर त्याच जागेवर फक्त मागचा ब्रेक जोरात दाबला.

त्याने गाडी शिकवताना सांगितले होते,  दोन्ही ब्रेक एकदमच दाबायचे. तरच गाडी न डळमळता उभी राहते. त्याचे प्रात्यक्षिकही त्याने त्यावेळी करुन दाखवले होते.  तीस - चाळीस च्या स्पीड ची गाडी जराही न सरकता जागच्या जागी उभी करुन दाखवली होती.
" जर तू अचानक  कोणताही एक ब्रेक दाबलास तर तू हमखास पडणार " हे शब्द तिच्या कानात पक्के बसले होते.

धड्डाम...  आवाजाबरोबर ढोपर जमीनीवर आपटले.  हात रेतीवरुन घासत गेला.  डोके आपटले पण हेल्मेटमुळे मार नाही लागला.  व्यवस्थित नियंत्रितरित्या पडल्यामुळे खरचटण्या पलीकडे तिला काही लागणार नव्हते.
परंतू गाडी पडल्याच्या आवाजामुळे सगळ्यांचे लक्ष वेधून घेण्यात ती यशस्वी झाली.

ते दोघे तसेच धावत आले सर्वात पहिले.  दोघांनी हात देऊन तिला उठवले.  लगेचच पानवाला त्याची टपरी सोडून आला.  आईस्क्रीमवाला त्याची गिऱ्हाईकं तिथेच सोडून धावत आला. पेपरवाला सुद्धा तडक आला,  लंगडा स्टॉलवालासुद्धा बिसलेरीची बॉटल घेऊन हळूहळू येताना दिसत होता.

" मॅडम आर यु ओके?  " तोंडातला गुटखा चघळत दोघातल्या एकाने विचारले.

गुडघ्यावर हात ठेवत " आऊच " असा दुःखी स्वर तिने काढला.  दोघांच्या कपाळावरची चिंतेची आठी अजून गडद झाली.
दुसऱ्याने वाकून पाहीलं.
" ढोपराला लागलंय बहुतेक,  लेंगा फाटलाय.  "

पानवाला चुकचूकला...  " अरे मॅडमवाको तनीक कोई पानी पिलाओ.  गाडी भी खडी करो. "
पेपरवाला ओरडला.. " या रेतीमुळे कोण ना कोण पडतंयच,  मॅडम कुठे राहता तुम्ही?  "

स्टॉलवाला तिच्याकडे नेहमीप्रमाणे निरखत म्हणाला.. " हे घ्या पाणी,  जरा बाजूला बसवा.  घाबरल्या असतील मॅडम.  जास्त लागलंय का?  "

तोवर दुसऱ्याने गाडी उचलली होती.  गाडीला मजबूत गार्ड लावल्यामुळे  कुठेच काही नुकसान झालं नव्हते. त्याने गाडी स्टँडवर लावली आणि चावी काढून तिच्या पुढ्यात धरली.
गुटख्या खालेल्या तोंडाने हसला आणि म्हणाला " मॅडम,  ही घ्या चावी "
चावी घेताना हाताला थोडा स्पर्श झाला त्यानेही तो शहारला.  तिचे डोळे सर्व काही टिपत होते.

" अरे मॅडमवा..  उ हेल्मेटवा और  स्कार्फ जरा निकालीए.. सर पर चोट वोट तो नहीं ना आयी?    तनीक सास लिजिए..  डरीए मत हम आप को तोहार घर पर पहुँचा देंगे.. " पानवाला दात कोरत बोलला.

तिने हेल्मेट काढण्यासाठी हात वर केले.  सगळ्यांच्या नजरा तिच्या चेहऱ्यावर खिळल्या होत्या.  स्कार्फ बाजूला केल्यावर तर सगळे पाहतच राहीले..

ती सुंदर होतीच, शिवाय उठावदार होती. सगळ्यांची नजर  चेहऱ्यावरुन सुरु होऊन तिच्या अंगभर फिरतेय हे तिला जाणवत होतं.  तिने स्टॉलवाल्याने पुढे केलेली बिसलेरीची बाटली घेतली.  घटा घटा पाणी पिऊ लागली.  गालाच्या बाजूने सांडणारे पाणी तिच्या मानेवरुन खाली ओघळत जात होते.

" मॅडम जरा हळू..  ठसका लागेल." पहिल्याने तिला स्पर्श करुन सांगितलं.
पानवाला तिच्या ओल्या झालेल्या कपड्यातून काही दिसतंय का हे पाहत होता. स्टॉलवाला सुद्धा त्याच प्रयत्नात होता.

ती उठून उभी राहीली.
" धन्यवाद तुम्ही सर्वांना..
तुमच्यामुळे पडूनही मला धीर आला.  हे दोघे दादा धावत आले.  मला हात धरुन उठवलं.  या पानवाल्या दादांनी मला शाब्दिक धीर दिला. आईस्क्रीमवाले आणि   पेपरवाले काका मी पडल्यावर लगेच धावत आले.  हे स्टॉल वाले तर स्वतः असे असताना माझ्यासाठी पाणी घेऊन आले.
तुमचे आभार मानू तेवढे कमीच आहेत.  "

दादा, काका अशी नाती लावल्याने सगळेच एकदम हिरमुसले.

" असे पडलेल्या माणसाला मदत करणे हे आपले कर्तव्यच आहे..  त्यात तुम्ही लेडीज म्हणजे तुम्हाला मदतीची गरज पडणारच.  माणूसकी नावाची ही काही गोष्ट असते ना ओ मॅडम?  " दुसरा हसत हसत बोलला.

" माणूसकी ???
कसली ओ माणूसकी  ??
मला मदत करायला आलात ते ही एक बाई म्हणून ना?
का??  मदत फक्त स्त्रियांनाच लागते?  परवा याच जागेवर एक माणूस पडला तेव्हा तुमची ही मदत कुठे होती हो? त्याला तर भरपूर लागलेलं.  ढोपर फुटून रक्त येत होतं.  हाताला फ्रॅक्चर आलं होतं तोंडावर मार लागला होता.
तेव्हा कोणीही मदतीला आला नाहीत ते?  कोणी येऊन हात नाही दिलात?  कोणी येऊन गाडी नाही उचललीत?  कोणी पाणी नाही पाजलंत? कोणी घरी नेऊन सोडण्याची भाषा नाही केलीत?
आज काय झालं?  त्याच्यावर भरपूर हसलात पडला म्हणून?
उलट उपदेशाचे डोसही पाजलेत.
आज स्त्री दिसली म्हणून तुमच्यातली माणूसकी जागी झालीय का?  " तीने एका दमात बोलून टाकले.

मदतीला गेलेले सर्वजण अवाक् होऊन तिच्याकडे बघतच राहीले..
सर्वांना परवाची गोष्ट क्षणात आठवली.
याच जागी तो तरुण पडला होता.  सर्व त्याच्या पडण्यावर हसले होते.  मदत तर सोडा..  " धीरे नहीं चला सकता क्या?  तुम जैसे स्टाईलबाजोंको ऐसा ही सबक मिलना चाहिए " अशी वाक्य ऐकवली होती त्याला.  शेवटी तोच महत्प्रयासाने उठला आणि फोन करुन एकाला बोलावले,  तो त्याला येऊन घेवून गेला.
सर्वांच्या नजरेत अपराधीपणाचा भाव आला होता.

" तो माझा नवरा होता. माणूसकी होती ना तुमच्याकडे?  निदान त्याला हात तरी द्यायचा.  फक्त स्त्रियांसाठीच माणूसकी का?  पुरुषांनी काय पापं केलीत?
मला फक्त एवढंच सांगायचे होतं. विचार करा यावर ".
असं म्हणुन ती गाडीवर बसली,  स्टार्टर मारला आणि हेल्मेट घालून निघून गेली....

तिच्या पाठमोऱ्या आकृतीकडे बघत असतानाच....

मागून... धडाम्..  आवाज आला..

"च्यायला ही रेती झाडूनच टाकतो आज... " म्हणत पहिला धावत गेला. त्यामागे बाकी सर्व गेले.

माणूसकी दाखवायला