.... मदत ...
एकीकडे विनायकने दिलेली बातमी आणि दुसरीकडे पैसे नसल्याची खंत.. दोन्ही भावनांची सरमिसळ होत होती. नेमके काय करावे तेच कळत नव्हते. पंधरा लाख ही काही थोडी थोडकी रक्कम नव्हती.
नाही म्हणायला सर्व शेयर विकून वीस पंचवीस लाख आरामात उभे राहिले असते. पण ती रक्कम अकाउंट मध्ये दिसायला अजून चार पाच दिवस लागणार. काही कळत नव्हते की काय करावे. विनायकचे नशीब इतकं चांगलं की डॉक्टरकीच्या एका परीक्षेसाठी त्याने इंग्लंडमधल्या एका युनिव्हर्सिटीत स्कॉलरशीपसाठी निवेदन दिले होते. ते मंजूर करण्यात आले होते. विनायक खुप हुशार. या एका संधीने त्याचे आयुष्याचा मार्ग ठरणार होता. ही संधी जर त्याने मिळवली तर नक्कीच तो मोठा सर्जन होऊ शकणार होता.
पण विजासाठी एक रक्कम अकाउंट मध्ये दिसणे गरजेचे होते. पंधरा लाख.. पंधरा लाख...
काय करावे काही सुचतच नव्हते. एवढे पैसे एकदम देणार तरी कोण? घरातल्या माणसांकडूनही एवढे पैसे येतील अशी सुतराम शक्यता नव्हती.
शेवटी घरी सांगून टाकले...
" ही संधी आपण नाही गाठू शकत. शेयरचे पैसे ट्रान्सफर व्हायला दोन तीन दिवस लागतील. उद्या विजासाठीचा इंटरव्यूह.. नाहीच होणार शक्य. तरीही आपण प्रयत्न करुन पाहू.. विजा ऑफिसरला समजावून सांगू.. "
" बाबा.. विजा ऑफीसर आपला ओळखीचा आहे का?
त्यांना अकाउंटमध्ये पैसे दिसणे महत्त्वाचे आहे. जाऊ दे आता.. माझ्या नशिबातच नाही. हा विषय बंद करा आता. " विनायक निराश होऊन बोलला.
मला पहिल्यांदा मी किती नाकर्ता आहे याची जाणीव झाली. पैसे आहेत पण हातात नाही... काय उपयोग अशा संपत्तीचा?
यावेळी सिद्धीविनायक सुद्धा पावणार नाही.. दुपारी दर्शन घेऊन आलो सर्व जाऊन. उद्याचा दिवसच आहे हातात.
घराचे वातावरण सुतकी झालं. जेवण कधी झाले, मावशी काम करुन कधी गेल्या तेही समजले नाही.
झोपायची तयारी सुरु झाली....
तोच...
......................................
" हॅलो.. अहो ऐका ना..
पलीकडून अनूचा फोन होता.
" हां.. बोल की.. " मी नेहमीप्रमाणे बोललो.
" अहो.. मघाशी मावशी आलेल्या, त्या म्हणत होत्या की त्या समोरच्या गोखलेंच्या घरात काहीतरी वाईट घडलंय, सर्व तोंड पाडून बसलेत. म्हणून मी चौकशीसाठी फोन केला, तेव्हा आरती म्हणाली की त्यांना दोन दिवसांसाठी पंधरा लाखांची गरज आहे. विनायकला स्कॉलरशीपसाठी गरज आहे. त्यांच्याकडे पैसे आहेत पण शेयरमध्ये ते ट्रान्सफर व्हायला दोन दिवस लागतील, आणि उद्या इंटरव्यूह. बघा ना काही करता येईल का? पोराचं भविष्य बनेल ओ. " अनू तिकडून काकूळतीने सांगत होती.
" तू म्हणतेस ना? मग प्रयत्न तर करतो. माझ्याकडे आता तीन एक असतील. इकडे तिकडे विचारुन पाहतो. मिळाले तर फोन करतो तुला. " मी फोन कट केला.
डोळ्यासमोर त्या विनायकचा चेहरा आला.
माझी मुलगी आणि विनायक एकाच शाळेत. एकाच सोसायटीत असण्याखेरीज ही दुसरी ओळख होती आमची गोखले कुटूंबियांसोबत. मुलगा हुशार होताच. काही संशय नाही.
काय करावे.. काय करावे...
समोरच्या फोनचा रिसीव्हर उचलला. आणि बाजूची टेलिफोनची डायरी उघडली.
एक एक नाव वाचू लागलो.
वेदक.. शेठ वेदक.. सोन्याचे व्यापारी.
फोनवरची बटणे आपोआपच दाबली गेली.
" हॅलो. बोला. अनिलशेठ. आज कशी आमची आठवण झाली? "
कॉलरआयडी वरचा नंबर बघितला होता बहूतेक त्यांनी.
" नमस्कार वेदक.. एक काम होते. जरा वेगळे आहे. " असं म्हणून त्यांना गोखलेंची परिस्थिती समजावून सांगितली.
सर्व ऐकून घेत वेदक शेवटी बोलले
" अनिल तुम्ही शब्द टाकला आणि मी कधी नाही बोललो असं कधीतरी झालंय का? आणि हे तर पुण्य मिळवण्याचे काम दिसतंय मला. माझ्याकडे याक्षणी तीन लाख असतील. दोन दिवस असेच पडून राहणार तिजोरीत. त्यांनाही जरा पुण्य लाभू दे की. ..
आलोच अर्ध्या तासात तुमच्या ऑफिसला " असे म्हणून त्यांनी फोन ठेवला.
तीन आणि तीन सहा..
अजून नऊ हवेत.
टेलिफोन डायरी पुन्हा चाळली.
नरोत्तम शेठ.. डायमंड व्यापारी. रोज सकाळी हॉटेलला येऊन नाश्ता करुन, न चुकता नमस्कार करुन जाणारा आणि तितकाच खुशमस्कऱ्या माणूस..
हा नक्कीच मदत करु शकेल..
फोनच्या डायल वरुन बोटे फिरली.
" हॅलो.. कौन? " समोर नरोत्तमशेठच होते.
" नरोत्तम भाई, अनिल बात कर रहा हूं.. हॉटेल वाला. " मी हसत हसत बोललो.
" क्या बात है.. अनिल भाई.. तमे सामे थी फोन करी रह्यों छो? आज मारा बड्डे तो नथीं? " नरोत्तम भाई नेहमीप्रमाणे गडगडाटी हसले.
" नाही हो नरोत्तमभाई... एक महत्वाचे काम आहे. ... "
पुढे त्यांना गोखलेंची गोष्ट सांगितली.
" अनिलभाई... तुमचा दोस्त तो आपला दोस्त. पाच मेरी तिजोरीत असेलच. पण तीन दिवसांनी परत पायजे. गुजरातला पेमेंट पाटवायचे हाय.. हितेश ला पाठवतो घेऊन.. तरतच.. "
थँक्यू बोलायची संधी न देता नरोत्तमभाईंनी फोन कट केला.
सहा आणि पाच अकरा..
अजून चार बाकी..
सुहास...
त्याच्याकडे असतील.. नक्कीच असतील.
त्याचा नंबर तर तोंड पाठ.. दिवसातून अनेक फोन जे होतात.
" हॅलो.. सुहास....
अरे ऐक ना?
चार ची गरज आहे. ...
अरे तो विनायक आहे ना... हां तोच.. अरे त्याला इंग्लंडच्या युनिव्हर्सिटीत स्कॉलरशीप मिळालीय. पण पंधरा हवेत ना अकाउंटमध्ये.. "
त्याला पुर्ण गरज समजावून सांगितली..
" अरे अनिल.. माझ्याकडे दोन आहेत. अजून दोन कमी पडतील. " सुहास चुकचुकत बोलला.
" आता पाठवशील? आहे का कोणी की मी पाठवू कोणाला. "
" पाठवतो रे.. शुभम निघेल पाच दहा मिनीटातच, त्याच्या सोबतच पाठवतो. " सुहास हसत बोलला.
" थँक्स् रे... " मी बोलून गेलो.
" गप रे... आलाय मोठा शहाणा.. पाठवतो.. " सुहास ने फोन कट केला.
पुढच्या पंधरा मिनीटात माझ्या टेबलावर तेरा लाख रुपये होते.
दोन लाख कमी..
मी घरी फोन केला...
" अनू.. तेरा लाख जमा झाले.. दोन कमी पडताहेत. घरी बघ आहेत का? "
"काय???
तेरा लाख जमले?? इतक्या कमी वेळात? कोणी दिले? " ती तिकडे जबरदस्त आश्चर्यचकीत झाली असणार..
" हो खरंच... तुझा नवरा कसा कमाल आहे ते माहीत आहे ना तूला? " मी हसत हसत बोललो.
" ओ कमाल... थांबा बघते... फोन चालू ठेवा... आहेत तीन एक असतील.. " तिच्या या शब्दांनी माझी काळजी मिटली.
" आलो घरी.. मी आल्यावरच गोखलेंना फोन करु. "
सर्व पैसे पिशवीत भरुन. गाडीच्या साईड डीकीत टाकले.
घरी अनू वाटच बघत होती..
" करु फोन? तुम्हीच बोला...
..
..
..
हां.. हा घ्या रिंग येतेय.. "
..........................
" आता कोणी फोन केला असेल?
विनायक बघ रे जरा... " मी वैतागूनच बोललो.
" हॅलो.. हां.. हां.. हो आहेत जागे ते.. त्यांनाच देतो. " विनायक माझ्याकडे फिरुन बोलला..
" बाबा.. अनिल काका.. समोरच्या खोलीतले.. काहीतरी काम आहे म्हणताहेत. " रिसीव्हर माझ्या हातात देत.. विनायक गादी लावू लागला.
" हां अनिलशेठ. नमस्कार बोला..
काय म्हणताय?
..
हो.. पण..
काय?? काय??
अनिलशेठ मस्करी नका करु..
पंधरा लाख कोणी असे देईल का?
..
..
...
हो पण... तरीही.. जर खरं असेल तर हा मी येतो आत्ताच तुमच्या घरी..
त्याचे जे काही व्याज होईल ते मी भरायला तयार आहे..
..
..
हो, हा आलोच." फोन ठेवला आणि विनायककडे फिरलो..
" विनू.. झाली व्यवस्था पंधरा लाखांची.. त्या अनिलकाकांनी केली.. चल लवकर... त्यांनी घरी बोलावलेय. " एका दमात बोलून गेलो. आश्चर्य आणि आनंदाची संमिश्र प्रतिक्रिया विनायक कडून आली.
" काय बाबा? पंधरा लाख झाले? "
हो तू चल आधी त्यांच्याकडे.
आरती तर तोंडाकडे बघतच राहीली.. डोळ्यातून अश्रू गाळत.
" आलो आम्ही.. तू थांब. " म्हणून आम्ही दोघे गेलो अनिलशेठ कडे.
त्यांचा दरवाजा उघडाच होता.
घराचा उंबरठा ओलांडताना डोळ्यात पाणी भरले. आणि...
क्षणार्धात मला वाटलं की सिद्धीविनायक मंदिराच्या गाभाऱ्यात प्रवेश करतो आहे.
समोर " सिद्धीविनायक " आमच्यासाठी पिशवी भर
" विनायक चे भविष्य " घेऊन सोफ्यावर बसलेला दिसत होता.
- बिझ सं जय ( १ नोव्हेंबर २०१६)
एकीकडे विनायकने दिलेली बातमी आणि दुसरीकडे पैसे नसल्याची खंत.. दोन्ही भावनांची सरमिसळ होत होती. नेमके काय करावे तेच कळत नव्हते. पंधरा लाख ही काही थोडी थोडकी रक्कम नव्हती.
नाही म्हणायला सर्व शेयर विकून वीस पंचवीस लाख आरामात उभे राहिले असते. पण ती रक्कम अकाउंट मध्ये दिसायला अजून चार पाच दिवस लागणार. काही कळत नव्हते की काय करावे. विनायकचे नशीब इतकं चांगलं की डॉक्टरकीच्या एका परीक्षेसाठी त्याने इंग्लंडमधल्या एका युनिव्हर्सिटीत स्कॉलरशीपसाठी निवेदन दिले होते. ते मंजूर करण्यात आले होते. विनायक खुप हुशार. या एका संधीने त्याचे आयुष्याचा मार्ग ठरणार होता. ही संधी जर त्याने मिळवली तर नक्कीच तो मोठा सर्जन होऊ शकणार होता.
पण विजासाठी एक रक्कम अकाउंट मध्ये दिसणे गरजेचे होते. पंधरा लाख.. पंधरा लाख...
काय करावे काही सुचतच नव्हते. एवढे पैसे एकदम देणार तरी कोण? घरातल्या माणसांकडूनही एवढे पैसे येतील अशी सुतराम शक्यता नव्हती.
शेवटी घरी सांगून टाकले...
" ही संधी आपण नाही गाठू शकत. शेयरचे पैसे ट्रान्सफर व्हायला दोन तीन दिवस लागतील. उद्या विजासाठीचा इंटरव्यूह.. नाहीच होणार शक्य. तरीही आपण प्रयत्न करुन पाहू.. विजा ऑफिसरला समजावून सांगू.. "
" बाबा.. विजा ऑफीसर आपला ओळखीचा आहे का?
त्यांना अकाउंटमध्ये पैसे दिसणे महत्त्वाचे आहे. जाऊ दे आता.. माझ्या नशिबातच नाही. हा विषय बंद करा आता. " विनायक निराश होऊन बोलला.
मला पहिल्यांदा मी किती नाकर्ता आहे याची जाणीव झाली. पैसे आहेत पण हातात नाही... काय उपयोग अशा संपत्तीचा?
यावेळी सिद्धीविनायक सुद्धा पावणार नाही.. दुपारी दर्शन घेऊन आलो सर्व जाऊन. उद्याचा दिवसच आहे हातात.
घराचे वातावरण सुतकी झालं. जेवण कधी झाले, मावशी काम करुन कधी गेल्या तेही समजले नाही.
झोपायची तयारी सुरु झाली....
तोच...
......................................
" हॅलो.. अहो ऐका ना..
पलीकडून अनूचा फोन होता.
" हां.. बोल की.. " मी नेहमीप्रमाणे बोललो.
" अहो.. मघाशी मावशी आलेल्या, त्या म्हणत होत्या की त्या समोरच्या गोखलेंच्या घरात काहीतरी वाईट घडलंय, सर्व तोंड पाडून बसलेत. म्हणून मी चौकशीसाठी फोन केला, तेव्हा आरती म्हणाली की त्यांना दोन दिवसांसाठी पंधरा लाखांची गरज आहे. विनायकला स्कॉलरशीपसाठी गरज आहे. त्यांच्याकडे पैसे आहेत पण शेयरमध्ये ते ट्रान्सफर व्हायला दोन दिवस लागतील, आणि उद्या इंटरव्यूह. बघा ना काही करता येईल का? पोराचं भविष्य बनेल ओ. " अनू तिकडून काकूळतीने सांगत होती.
" तू म्हणतेस ना? मग प्रयत्न तर करतो. माझ्याकडे आता तीन एक असतील. इकडे तिकडे विचारुन पाहतो. मिळाले तर फोन करतो तुला. " मी फोन कट केला.
डोळ्यासमोर त्या विनायकचा चेहरा आला.
माझी मुलगी आणि विनायक एकाच शाळेत. एकाच सोसायटीत असण्याखेरीज ही दुसरी ओळख होती आमची गोखले कुटूंबियांसोबत. मुलगा हुशार होताच. काही संशय नाही.
काय करावे.. काय करावे...
समोरच्या फोनचा रिसीव्हर उचलला. आणि बाजूची टेलिफोनची डायरी उघडली.
एक एक नाव वाचू लागलो.
वेदक.. शेठ वेदक.. सोन्याचे व्यापारी.
फोनवरची बटणे आपोआपच दाबली गेली.
" हॅलो. बोला. अनिलशेठ. आज कशी आमची आठवण झाली? "
कॉलरआयडी वरचा नंबर बघितला होता बहूतेक त्यांनी.
" नमस्कार वेदक.. एक काम होते. जरा वेगळे आहे. " असं म्हणून त्यांना गोखलेंची परिस्थिती समजावून सांगितली.
सर्व ऐकून घेत वेदक शेवटी बोलले
" अनिल तुम्ही शब्द टाकला आणि मी कधी नाही बोललो असं कधीतरी झालंय का? आणि हे तर पुण्य मिळवण्याचे काम दिसतंय मला. माझ्याकडे याक्षणी तीन लाख असतील. दोन दिवस असेच पडून राहणार तिजोरीत. त्यांनाही जरा पुण्य लाभू दे की. ..
आलोच अर्ध्या तासात तुमच्या ऑफिसला " असे म्हणून त्यांनी फोन ठेवला.
तीन आणि तीन सहा..
अजून नऊ हवेत.
टेलिफोन डायरी पुन्हा चाळली.
नरोत्तम शेठ.. डायमंड व्यापारी. रोज सकाळी हॉटेलला येऊन नाश्ता करुन, न चुकता नमस्कार करुन जाणारा आणि तितकाच खुशमस्कऱ्या माणूस..
हा नक्कीच मदत करु शकेल..
फोनच्या डायल वरुन बोटे फिरली.
" हॅलो.. कौन? " समोर नरोत्तमशेठच होते.
" नरोत्तम भाई, अनिल बात कर रहा हूं.. हॉटेल वाला. " मी हसत हसत बोललो.
" क्या बात है.. अनिल भाई.. तमे सामे थी फोन करी रह्यों छो? आज मारा बड्डे तो नथीं? " नरोत्तम भाई नेहमीप्रमाणे गडगडाटी हसले.
" नाही हो नरोत्तमभाई... एक महत्वाचे काम आहे. ... "
पुढे त्यांना गोखलेंची गोष्ट सांगितली.
" अनिलभाई... तुमचा दोस्त तो आपला दोस्त. पाच मेरी तिजोरीत असेलच. पण तीन दिवसांनी परत पायजे. गुजरातला पेमेंट पाटवायचे हाय.. हितेश ला पाठवतो घेऊन.. तरतच.. "
थँक्यू बोलायची संधी न देता नरोत्तमभाईंनी फोन कट केला.
सहा आणि पाच अकरा..
अजून चार बाकी..
सुहास...
त्याच्याकडे असतील.. नक्कीच असतील.
त्याचा नंबर तर तोंड पाठ.. दिवसातून अनेक फोन जे होतात.
" हॅलो.. सुहास....
अरे ऐक ना?
चार ची गरज आहे. ...
अरे तो विनायक आहे ना... हां तोच.. अरे त्याला इंग्लंडच्या युनिव्हर्सिटीत स्कॉलरशीप मिळालीय. पण पंधरा हवेत ना अकाउंटमध्ये.. "
त्याला पुर्ण गरज समजावून सांगितली..
" अरे अनिल.. माझ्याकडे दोन आहेत. अजून दोन कमी पडतील. " सुहास चुकचुकत बोलला.
" आता पाठवशील? आहे का कोणी की मी पाठवू कोणाला. "
" पाठवतो रे.. शुभम निघेल पाच दहा मिनीटातच, त्याच्या सोबतच पाठवतो. " सुहास हसत बोलला.
" थँक्स् रे... " मी बोलून गेलो.
" गप रे... आलाय मोठा शहाणा.. पाठवतो.. " सुहास ने फोन कट केला.
पुढच्या पंधरा मिनीटात माझ्या टेबलावर तेरा लाख रुपये होते.
दोन लाख कमी..
मी घरी फोन केला...
" अनू.. तेरा लाख जमा झाले.. दोन कमी पडताहेत. घरी बघ आहेत का? "
"काय???
तेरा लाख जमले?? इतक्या कमी वेळात? कोणी दिले? " ती तिकडे जबरदस्त आश्चर्यचकीत झाली असणार..
" हो खरंच... तुझा नवरा कसा कमाल आहे ते माहीत आहे ना तूला? " मी हसत हसत बोललो.
" ओ कमाल... थांबा बघते... फोन चालू ठेवा... आहेत तीन एक असतील.. " तिच्या या शब्दांनी माझी काळजी मिटली.
" आलो घरी.. मी आल्यावरच गोखलेंना फोन करु. "
सर्व पैसे पिशवीत भरुन. गाडीच्या साईड डीकीत टाकले.
घरी अनू वाटच बघत होती..
" करु फोन? तुम्हीच बोला...
..
..
..
हां.. हा घ्या रिंग येतेय.. "
..........................
" आता कोणी फोन केला असेल?
विनायक बघ रे जरा... " मी वैतागूनच बोललो.
" हॅलो.. हां.. हां.. हो आहेत जागे ते.. त्यांनाच देतो. " विनायक माझ्याकडे फिरुन बोलला..
" बाबा.. अनिल काका.. समोरच्या खोलीतले.. काहीतरी काम आहे म्हणताहेत. " रिसीव्हर माझ्या हातात देत.. विनायक गादी लावू लागला.
" हां अनिलशेठ. नमस्कार बोला..
काय म्हणताय?
..
हो.. पण..
काय?? काय??
अनिलशेठ मस्करी नका करु..
पंधरा लाख कोणी असे देईल का?
..
..
...
हो पण... तरीही.. जर खरं असेल तर हा मी येतो आत्ताच तुमच्या घरी..
त्याचे जे काही व्याज होईल ते मी भरायला तयार आहे..
..
..
हो, हा आलोच." फोन ठेवला आणि विनायककडे फिरलो..
" विनू.. झाली व्यवस्था पंधरा लाखांची.. त्या अनिलकाकांनी केली.. चल लवकर... त्यांनी घरी बोलावलेय. " एका दमात बोलून गेलो. आश्चर्य आणि आनंदाची संमिश्र प्रतिक्रिया विनायक कडून आली.
" काय बाबा? पंधरा लाख झाले? "
हो तू चल आधी त्यांच्याकडे.
आरती तर तोंडाकडे बघतच राहीली.. डोळ्यातून अश्रू गाळत.
" आलो आम्ही.. तू थांब. " म्हणून आम्ही दोघे गेलो अनिलशेठ कडे.
त्यांचा दरवाजा उघडाच होता.
घराचा उंबरठा ओलांडताना डोळ्यात पाणी भरले. आणि...
क्षणार्धात मला वाटलं की सिद्धीविनायक मंदिराच्या गाभाऱ्यात प्रवेश करतो आहे.
समोर " सिद्धीविनायक " आमच्यासाठी पिशवी भर
" विनायक चे भविष्य " घेऊन सोफ्यावर बसलेला दिसत होता.
- बिझ सं जय ( १ नोव्हेंबर २०१६)
No comments:
Post a Comment