डब्बा

.....डब्बा.....
सकाळी बरोबर पाच वाजता तो त्याची टॅक्सी बाहेर काढत असे. मुलं तर झोपलेलीच बघितली त्याने इतके दिवस. रात्री घरी यायला ११ - १२ वाजत तोवर मुलं झोपून जायची. दुपारी कधी घरी जेवायला आलाच तर मुलं शाळेत गेलेली असायची. जेव्हा टॅक्सी घेतली तेव्हा दोन्ही मुलं ५-६ वर्षाची असतील. कंपनी बंद झाल्यावर मिळालेल्या पैशांमध्ये असलेली बचत टाकून टॅक्सी घेण्याचा विचार दोघांनी घेतला होता. नविन गाडी घेण्याची ऐपत नव्हतीच परंतू नाक्यावरच्या अब्दूलमियाँ कडे एक पारशी बाबा ची पद्मिनी विकायची आहे हे ऐकून होता. पारश्याची गाडी म्हणजे एकदम व्यवस्थित असते हे तो ऐकून होता. त्याने अब्दूलमियाँकडे शब्द टाकला.
" तेरे को चाहीये ना? तो ले जा.. पैसे की कोई जल्दी नहीं. लेकिन पुरा देना. मैं एक रुपये का गाला नहीं रख रहां हूँ.. लेकिन कुछ भी काम आये तो मेरे पासही आने का ". या शब्दांवर खुष होत त्याने सौदा नक्की केला. दोन दिवसाने पद्मिनी गॅरेज समोर दिसली. सफेद रंगाची चमचमणारी गाडी बघून तो हरखूनच गेला होता . पण पुढच्याच क्षणी त्याला जाणीव झाली की, हा रंग आता पुढचे दोन तीन दिवसच, नंतर काळा पिवळा एकदा चिकटला की नंतर पुन्हा सुटका नाही तिची या रंगातून.
" दूल्हारी " असे नाव त्याच्या मुलांनी ठेवले होते. बायकोला सुद्धा ते आवडले होते. काचेवर नाव टाकून घेताना दोन्ही मुलं सोबत होती.
आमीर म्हणत होता..
"अब्बा.. नीले और हरे कलर में लिखेंगे.. दूल्हारी "
तर शब्बीर हिरव्या आणि लाल रंगावर अडून होता.
शेवटी तिन्ही रंग वापरुन दूल्हारी सजली.
जास्तीत जास्त गाडी चालेल याचा तो नेहमीच प्रयत्न करत होता. जवळची भाडी, दुरची भाडी असा फरक त्याने कधीच केला नाही. कोणी हात केला तर लागलीच तो थांबायचाच. उगाच बडबड करायचा नाही. जर सवारी बडबड करत असेल तर मात्र त्याच्या गप्पांत सामिल व्हायचा. घरुन निघताना रोज १०० रुपये सुट्टे घेऊनच निघायचा, नाक्यावरच्या इराणी हॉटेलवाला त्याला रात्री सुट्टे द्यायचा. त्यामुळे सुट्ट्या पैशांवरुन कधीही अडचण त्याला आली नव्हती. कंपनीमधल्या पगारापेक्षा जास्त कमाई होत होती. पण मेहनत दुप्पट करावी लागत होती. गृहसौख्य त्यागलंच होतं जणू. मुलं मोठी होत होती त्यांच्या गरजा वाढत होत्या. शिक्षणाचा खर्च मोठा होता त्यांच्या पण दूल्हारी पुरुन उरत होती.
कधी कधी कुरबुर करायची मग अब्दूलमियाँकडे एकदा जाऊन आली ही पुन्हा त्याच्या भाषेत " मस्का " व्हायची.
नवनवीन गाड्या येऊ लागल्या होत्या, परिवहन विभागाने नविन गाड्यांनाही टॅक्सी परवाने दिले होते. सुळकन पुढे जाणाऱ्या इतर टॅक्स्या बघून त्याला वाईट वाटे की दूल्हारी आता पुर्वी सारखी पळत नाही.
तरीही काही वेळा सवारी म्हणे...
"यह गाडी में जो बैठने का मजा है वह नयी गाडियों में नहीं. पिछे तीन आदमी आराम से नहीं बैठ सकते उनमें. "
तेव्हा त्याला स्वतःचाच हेवा वाटे.
दर रविवारी गाडी धुताना तो तिच्याशी बोले, सवारींबद्दल गप्पा मारे. बायको त्याला बोलताना पाहून हसे.
वर्ष जात होती. परिस्थिति सुधरत होती. मुलं आता मोठी होत होती. आमिर मल्टिनॅशनल कंपनीत कामाला लागला होता. चांगला पगार येत होता घरी. त्याने अनेकदा सांगितलं.. अब्बाजान आता घरी बसा, मी कमवतोय ना?
पण त्याने कधीच ऐकलं नाही.
" जब तक जिंदा हुं तब तक काम करुंगा, किसीपर बोझ नहीं बनूंगा मै "
आज त्याला सकाळी सकाळीच बोरीवलीचं भाडं मिळालं होतं.
जेजे पुलाखालीच तिघे उभे होते
आई, वडील आणि त्यांना २०-२२ वर्षांचा मुलगा. वडीलांनी हात केला होता टॅक्सी बघून. मुलगा मात्र ही नको दुसरी बघू नविन येईल की, असं बोलत होता. परंतू सकाळी सकाळी लवकर टॅक्सी बाहेर काढणारे भरपुर कमी असतात हे वडीलांना माहीत होतं. त्यांनी पुढचा दरवाजा उघडला आणि आत बसले. नाईलाजाने मुलालाही बसावे लागले.
गाडीत बसल्या बसल्या तो बोलला
" जरा जल्दी जल्दी चलाना चाचा. बहन को हॉस्पिटलमें लेके जाना है. वह बोरीवली में है दत्तपाडा में. "
" हां बेटा.. सी लिंक से लेता हूँ चलेगा ना जल्दी जा पायेंगे थोडा खर्चा ज्यादा होगा टोल का लेकीन जल्दी जा पायेंगे. "
वडील बोलले.. " आप जहांसे लेके जाना चाहें वहां से चलो टोल हम देंगे "
मुलगा आई ला धीर देत होता,
" तू डर मत ४० -४५ मीनीट में हम पहुँच जायेंगे.. कुछ नहीं होगा जिजाजी है ना वहाँ पे? "
त्यांच्या बोलण्यावरुन त्याच्या लक्षात आले की मुलगी पहिलटकरीण आहे आणि सासरीच आहे. जागेच्या अडचणीमुळे माहेरी आणता आले नव्हते तिला. गाडी पेडर रोड वरुन हाजी अली दर्ग्यासमोरुन जाऊ लागली. वडीलांनी अल्लाह कडे दुवा मागितली मुली साठी. आई सुद्धा डोळे पुसत काहीतरी तोंडातल्या तोंडात बोलत होती. मुलगा मात्र...
" चाचा जरा भगाव ना.. पुरा रस्ता खाली है. नयी वाली होती तो अब तर सी लिंक पार कर लिया होता. "
त्याचंही काही चुकीचं नव्हतं, बाजूने नविन टॅक्सी भरकन जात होत्या. मॉल समोरचा सिग्नल कोण जाणे चालू होता. सकाळी ७ वाजता सिग्नल चालू होता. पुढे कोणीतरी नवशिक्या गाडीवाला होता. त्यामुळे यांना देखील थांबावे लागले. सिग्नल हिरवा झाला. आणि क्लच सोडताना पहिल्यांदा दूल्हारी बंद पडली त्याची. लायसन्स मिळाल्यानंतर गेल्या २०-२२ वर्षात गाडी पहिल्यांदाच बंद पडली. नेहमी पहिल्याच चावीत सुरु होणारी दुल्हारी चालूच होईना. मुलाच्या कपाळावरच्या आठ्या वाढल्या. दहा बारा वेळा प्रयत्न केल्यावर ती सुरु झाली.
परंतू याच्या मनात मात्र काहूर माजले होतं. दुल्हारी अशी कधीही बंद पडली नव्हती. नेमकं काय झालं असेल. वरळी सीफेस च्या बाजूने जाताना सुद्धा त्याला घाम फुटला होता.
सी लिंक वर गाडी वळली, आता मात्र त्याने चांगली गाडी पळवली. गाडीने चांगला मौसम पकडला होता. सी लिंक चा पिंजरा आला आणि अचानक मान टाकल्यागत दुल्हारी बंद झाली.. ७० च्या स्पीड वरच ती बंद पडली.
" क्या हुआ, भाई? " वडीलांनी विचारलं.
" देखता हूँ साहब. " म्हणून तो खाली उतरला. बोनेट उघडले पण सर्व काही ठीकठाक होते.
काही कळेना...
त्याचे डोकेच काम करेगा.. पुन्हा चावी फिरवून पाहीली, पण काहीच उपयोग नाही. आता मात्र मुलगा भरपूर चिडला..
" अब्बा आपको बोला था मैने के डब्बा छोड दो, नयी टॅक्सी मिलती. अब इस सी लिंक पर हमें कहाँ मिलेगी दुसरी टॅक्सी पुरा देड किलोमीटर चलना पडेगा अभी.. इस डब्बे के वजह से हमको बहुत लेट होने वाला है... "
तो शांतपणे ऐकत होता...
मनातल्या मनात म्हणत होता
" दुल्हारी आज दगा मत दे. आज तेरी इन लोगोंको जरुरत है, अभी नहीं चली तो इनको बहुत तकलीफ होने वाली है. जल्दी सुरु हो जा. "
इकडे प्रयत्न चालू होते पण यश काही येत नव्हते. आई तर रडू लागली होती.
" या अल्लाह.. क्या हो रहा है यह हमारे साथ? "
दुल्हारी थांबून आता दहा मिनीटं झाली होती. तो बोनेट उघडून पाहत होता परंतू नेमकं काय झालंय ते त्याला अजूनही कळाले नव्हते. आता त्याला दुल्हारी पेक्षा या लोकांना दुसरी टॅक्सी मिळवून देण्यासाठी काय करता येईल याचा विचार करायचा होता. त्याला अचानक अन्वरची आठवण झाली त्याची गाडी वरळी पेट्रोलपंप असते तो पटकन येऊ शकेल.
लगेच त्याला फोन केला. अन्वर गाडी घेऊन दहा मिनीटात पोहचला.
" इनसे भाडा मत लेना.. तेरा जो होगा वो मै दुंगा लेकीन इनको जल्दी पहुंचा " बाजूला नेऊन त्याला सांगितले.
वडीलांनी पैसे देऊ केले पण याने ते घेतले नाही.
" मेरी दुल्हारी के वजह से आपको तकलीफ हुई है.. आप जल्दी जाओ ये जल्दी पहुंचा देगा आपको".
मुलगा चरफडत त्या नविन टॅक्सीत बसला. नविन टॅक्सी सुरु झाली.
मुलाने डोके बाहेर काढले आणि ओरडला...
" हो सके तो यह ' डब्बा ' यहीं धकेल दो पानी में "
डब्बा... डब्बा... डब्बा...
हा शब्द त्याच्या कानात घुमत राहीला. नाईलाजाने त्याने दुल्हारी कडे मोर्चा वळवला. पुन्हा एकदा चावी फिरवून पाहीली. काही वेगळं घडलं नाही. त्याने नाईलाजाने अब्दूलमियाँला फोन केला. ...
घरी आल्यावर त्याने बायकोला समोर बसवले..
"सुन.. दुल्हारी बेचनी है. नयी लेनी पडेगी.. आज दगा दिया उसने... "
तिच्या कानावर विश्वासच बसेना..
" ऐसा क्युं बोल रहे हो आप? आमिर जब बेचने के बारे में बोला था तब उसे कितना बोले थे आप"
तो काहीच बोलला नाही. तसाच बाहेर निघाला... अब्दूलमियाँच्या गॅरेजवर गेला. तिथे दुल्हारीचं इंजिन बाहेर काढून ठेवलेलं. अब्दूलमियाँने त्याला बोलावले...
" देखो मियाँ.. गाडी को गाडी की तरह चलाने का.. उसपे प्यार नहीं करने का.अभी इस गाडी के पार्ट भी नहीं मिलेंगे. अब इस डब्बे को भंगार में बेच दो "
डब्बा... डब्बा... डब्बा...
पुन्हा तोच शब्द...
" हां बेच दो... अब्दूलमियाँ... मै भी थक गया हूँ अभी... जो भी आएगा वो भिजवादो घर पें... "
डोळ्यातले अश्रू लपवत तो निघाला... एकवार दुल्हारीवर हात फिरवून घेतला आणि तिला निरोप दिला. आतल्या वस्तू काढून घेतल्या.
घरी गेला तेव्हा आमिर घरी आला होता.
" अब्बा आपने अच्छा फैसला लिया यह.. अब आराम करो घरपे.. "
काही न बोलता तो खिडकीत बसला. तिथून त्याला गॅरेज दिसत होते...
आणि..दुल्हारीवर पडणारे घाव त्याला ऐकू येत होते.
घण्ण... घण्ण.. घण्ण..
- सं जय